حجت‌الاسلام والمسلمین علی کورانی از محققان و پژوهشگران پرکار حوزه علمیه در گفت‌وگو با سرویس علمی- فرهنگی مرکز خبر حوزه، ابعاد و زوایای مهدویت و آخر الزمان را تشریح کرد.

آنچه در پی می‌آید حاصل گفت‌وگو با این استاد عالیقدر لبنانی است.

* ضمن تبریک اعیاد مبارک شعبانیه، همانگونه که مستحضرید یکی از مسائلی که در لسان ادعیه و متون دینی و روایات به آن پرداخته شده ، بحث آخرالزمان است؛ مقصود از آخرالزمان در متون دینی و روایات چیست؟

بسم الله الرحمن الرحیم

«آخر الزمان» تعبیری است که در روایات و احادیث شیعه و سنی وارد شده است، از زبان پیامبر(ص) و زبان اهل بیت(ع)، «آخر الزمان» و «آخر الاُمم» یعنی این آخرین مقطع از تاریخ انبیاست، معنای آخر الزمان خیلی وسیع است، مثلاً پیامبر اسلام(ص)، پیامبر آخر الزمان می‌باشد، یعنی پس از حضرت مسیح(ع)، حدود پانصد سال یا بیشتر، پیامبر(ص) مبعوث شد، و این تا قیامت ادامه دارد و این فاصله زمانی از بعثت تا قیامت اسمش آخر الزمان است.

آخرالزمان یعنی، مرحله‌ای که پیامبر اسلام(ص) مبعوث شد و ائمه(ع) و اهل البیت(ع) نیز ختم اوصیاء هستند و معنی آخرالزمان این نیست که زمان کمتر از زمان های گذشته است.

آخر الزمان مربوط به قول خداوند تعالی است که « اِنی اَعلَمُ مَالا تَعلَمُون»، وقتی که حضرت آدم را خلیفه در زمین قرار داد، ملائکه اشکال گرفتند و اعتراض کردند و گفتند: این انسان فساد می کند و خون ها می‌ریزد«یُفسِدُ فِیها وَ یسفِکُ الدِماء قال اِنّی اَعلمُ مالَا تَعلَمُون»(سوره بقره آیه30)، خداوند فرمود: من می دانم و تا آخرالزمان یعنی مرحله ای که در آن مقطع ظلم واقع می‌شود، و سپس عدل و داد، زمین را پر می کند تا روز قیامت و این زمان چقدر طول می کشد؟ نمی‌دانیم و نتیجه این که آخر الزمان مسئله نسبی می باشد و آخرین مرحله از نبوت است.

* یکی از شاخصه هایی که در باره آخرالزمان ذکر شده است، گسترش ظلم و جور در آخرالزمان هست، در خصوص این مطلب توضیحی بفرمائید؟

ظلم و ستم از اول بود و (در روایت آمده است) «کَما مُلئَت...»؛ یعنی، همانطوری که پر از ظلم و جور بود.

در قرآن آمده « ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ»(الروم : 41 )، زمین از اول پر از فساد بود، زمان فرعون پر از فساد بود، زمان نمرود پر از فساد بود، بعد از پیامبر هم فساد ادامه دارد؛ لذا نظر روایات این است که همانطوری که زمین پر از فساد هست، امام(ع) زمین را از عدل و داد پر می کند و معنی روایت این نیست که فساد زیاد می شود(البته) درست است که خطر فساد زیاد می شود، سابق فساد در زمین و در دریا بود، (ظهر الفساد فی البر و البحر)، در زمان ما در جوّ هم هست و اینطور نیست که اگر فساد را که ما زیاد کردیم، حضرت ظهور می فرماید، نه ، همانطوری که زمین پر از فساد هست، امام(علیه السلام) آن را پر از عدل می کند.

* استاد بفرمایید، که رسالت مؤمنین در این برهه از زمان چه می باشد؟

این مطلب، از مطالب مهم است، درباره رسالت مؤمنین روایاتی در برتری مؤمنین و علماء ثابتین و قائلین به غیبت امام زمان(ع) داریم که ظاهرا افضل، از اصحاب همه انبیاء و اوصیاء هستند، در روایت است که پیامبر(ص) می‌فرمایند: «آه شوقا الی اخوانی»، ای کاش برادرانم را می دیدم؛ اصحاب گفتند: ای رسول خدا، آیا ما برادران شما نیستیم؟

حضرت(ص) فرمود: شما اصحاب من هستید«اخوانی یَأتوُن فی آخرِالزَمان» مومنین آخر الزمان فضل بالائی دارند و روایاتی داریم که ایشان مثل شهدای بدر و اُحد، بلکه بالاتر هستند.

وظیفه مؤمنین در عصر غیبت نیز این است که عقاید شان را خوب بفهمند، معالم دینشان و احکام شرعی شان را انجام بدهند، واجبات را انجام بدهند و محرمات را ترک کنند (البته) برحسب فتوای مرجع تقلیدشان، پیامبر‌(ص) و ائمه(ع) را بشناسند و به مردم معرفی کنند، (این مواردی که گفته شد)؛ وظایف شخصی بود، اما وظیفه عمومی نیز دارند و باید رسالت و اهداف اهل بیت(ع)، را به گوش جهان و جهانیان برساند.

* رابطه بین مهدویت و آخرالزمان، چه نوع رابطه ای است و آخرالزمان و مهدویت چه نسبتی با هم دارند؟

در واقع مهدویت، تاج آخرالزمان هست؛ یعنی اوج رحمت خدا در آخرالزمان می‌باشد؛ زمانی برسد که ظلم از روی زمین قطع و ریشه کن بشود.

- مردم و اقوام و ملیت هایی که در آخرالزمان هستند و در اقصی نقاط جهان زندگی می کنند، آیا ویژگی خاصی در متون دینی در باره ایشان وارد شده است؟

بله در احادیث اسلامی در باره ملت هایی که در آخرالزمان هستند، ذکر فراوانی شده، حرکت حضرت(صلوات الله علیه)، و نیز زمینه سازان ظهور حضرت کاملا در روایات ما وارد شده است و من در کتاب «معجم احادیث امام مهدی(عج)» این احادیث را آورده‌ام و در پایگاه اطلاع‌رسانی ما هم هست که می توانید فارسی آن را هم ببینید. که مفصل در باره مصر و عراق و ایران و یمن و جاهای مختلف، روایات متعددی وارد شده و نقش و جایگاه و اتفاقاتی که خواهد افتاد؛در روایات آمده است.

* خلاصه ای از این اتفاقات را بیان کنید؟

خلاصه ماجرا این است که ظلم و ستم بر امت اسلامی بیشتر می شود، یهود مجددا مسلط می شوند و بر  جهان حاکم می شود و دولتی هم در منطقه تأسیس می کنند.

از جمله علامت هایی که مربوط به این منطقه که در قوم سلمان(ع) انقلابی تحقق پیدا می کند و زمینه سازان انقلاب و ظهور امام(صلوات الله علیه) در جهان می‌شوند، حق را به ایشان نمی‌دهند و این جریان مراحلی هم دارد از جمله مراحل این است که  نزدیک ظهور آن حضرت صلوات الله و سلامه علیه، اختلاف داخلی بین آنان بوجود می‌آید و طرفداران امام (ع) پیروز می شوند، سید خراسانی که فرمانده نیروهای ایرانی هست، به خدمت امام(ع) در عراق می رسند و با او بیعت می کنند و پرچم ایران را به دست  حضرت می دهند.

جریاناتی نیز در ترکیه کنونی بوجود می‌آید، ولی این جریانات در سال ظهور حضرت واقع می شود؛ در مصر نیز همین طور، جریانات متعددی اتفاق می افتد؛ از جمله اشغال عراق توسط غربی ها و عقب نشینی آن ها، که در احادیث ذکر شده است.

در عربستان نیز بین خانواده حاکم اختلاف می شود و حالت خلاء سیاسی قبل از ظهور حضرت صورت می‌گیرد و درگیری قبائل در داخل عربستان اتفاق می افتد و احادیث متعددی درباره ملیت های مختلف در نزدیک عصر ظهور حضرت وارد شده است، مثلا؛ حاکم سوریه دشمن سرسخت امام (ع) می‌شود، که همان سفیانی است، و یمن در اختیار امام(ع) می‌افتد و حاکم یمن از یاران مخصوص امام(ع) خواهد بود.

* منابع این روایات را در کجا می توان جستجو کرد؟

کتابی در پایگاه اطلاع رسانی ما با عنوان «معجم احادیث امام مهدی» سلام الله علیه که به فارسی می‌باشد، می توانید منابع این مطالب را در آن جا ببینید.(www.alameli.net)

* یکی از مسائلی که در رسانه های تبلیغی غرب، با استفاده از فیلم، سینما، و یا محیط مجازی اینترنت و ... مورد تبلیغ و ترویج قرار گرفته است، بحث «آرما گدون» هست، که در آخرالزمان اتفاق خواهد افتاد و به نوعی مسلمانان را ، بازنده این میدان قرار داده اند؛ اگر توضیحی درباره این مطالب هست، بفرمائید؟

«آرماگدون» در اصل «آرمجدّون» بوده و «آرمجدّون» در فلسطین نزدیک روستای «ما سور» و «حیفا» واقع شده است، داخل فلسطین تپه‌ای است که اسمش «مجدون» است؛ «آرمجدون» در روایات یهودیان نیز آمده است که در آنجا نیز جنگ بزرگی واقع می شود، یهودی‌ها این مسئله را برای غربی ها تبلیغ کردند و به غربی ها گفتند: اگر می خواهید حضرت مسیح بیاید، باید به ما کمک کنید و گفتند که در آینده این جنگ با مسلمین شرور در آرماگدون واقع می‌شود و یک حرکتی هم در آمریکا درست کردند به نام حرکت «مسیحیین تورات»، حرکت مسیحی‌های توراتی، مذهبی ساختگی است و بوش و کادر دولت وقت آمریکا از این دسته مسیحیانی هستند که به تورات اعتقاد داشتند، رامسفلد روز سوم اشغال عراق گفت: ما عراق را گرفتیم به نفع اسرائیل، چرا؟ چون به خاطر ترس از رهبر بابلی، ما می دانیم که رهبر بابلی امام مهدی(عج) است و این ها خیال می کنند، «رهبر بابلی»، یک نخست وزیر است که اگر عراق را بگیرند از حمله آن به اسرائیل جلوگیری می‌کنند و در واقع معرکه و جنگ آرماگدون جنگ بین مسلمین از یک طرف و بین اسرائیل به کمک غربی ها از طرف دیگر است، این کل قضایای آرماگدون بود که گفته شد؛ البته یهودی‌های غیر صهیونیست نیز هستند که خود را یهودی می‌دانند و می‌گویند: فلسطین قبرستان یهودیان است و الآن نیز یهودیان را برای آن وقت آماده می‌کنند ما در این منطقه به دو جنگ اعتقاد داریم، یکی-  جنگ با سفیانی و حاکم سوریه است و پشت سرش معرکه و جنگ با اسرائیل که حضرت پیروز می شود و اسرائیل را نابود می کند و حضرت(ع) وارد قدس هم می شوند.

ما روایاتی داریم که حضرت در آن جا کتاب های توراتی از کوه های فلسطین برای یهودی ها می آوردند و می‌خواندند و جمع کثیری مسلمان می شوند و غربی ها تکان می خورند، وقتی که می بینند، یک دفعه در هشت ماه این حرکت سریع امام (ع) تمام کشورهای عربی و قدس را تصرف کرده، شروع به جنگ با حضرت می‌کنند، آن وقت در آن مقطع، حضرت عیسی(ع) نازل می شود و صلح بین غرب و امام مهدی(ع) برقرار می‌کند و تا هفت سال این صلح پایدار می ماند.

* ظاهرا بعضی منابع این طور نوشته اند که بر اساس مکاشفه یوحنا، «آرماگدون» بین سپاهیان مسیح و ضد مسیح روی خواهد داد، این مطلب چقدر صحت دارد؟

نه؛ این مطلب درست نیست این ها را یهودی ها می گویند؛ اولا یهودی ها اعتقاد به حضرت مسیح ندارند و به حضرت مریم تهمت زدند و می گویند: مسیح دجال و دروغ گو است، (ولی) ما به مسیح اعتقاد داریم و در جنگ «آرماگدون»، غربی ها به اسرائیلی‌ها کمک می‌کنند و بعد از هفت سال از صلح ، آن ها صلح را نقض می‌کنند و به مسلمین حمله می‌کنند؛ جنگ وسیعی از ساحل سوریه و ترکیه و فلسطین با امام زمان(عج) صورت می گیرد.

* یکی از مسائلی که در متون دینی آمده، مسائلی مثل دجال، ظهور سفیانی، یا ظهور سید حسنی و امثال این موارد است در این خصوص توضیح دهید؟

تفاوت هایی بین این موارد هست؛ دجال، حتما بعد از ظهور حضرت است نه قبلش، سنی ها، (قضیه دجال را) همراه ظهور و قبل از ظهور می‌دانند، ولی روایات اهل بیت(ع) بعد از ظهور می دانند، مثل حرکت ضد انقلابی و ضد امام(ع) است.

ولی ماجرای سفیانی قبل از ظهور امام است، تقریبا شش یا هفت ماه قبل از ظهور حضرت، که حاکم سوریه در آن وقت طرفدار اسرائیل و غربی هاست.

درباره سید حسنی نیز در روایت داریم که یک سید حسنی در عراق می آید که ابتداء ادعا می کند من مهدی هستم و بعدا بر می گردد و تسلیم امام زمان(عج) می‌گردد و یک سید حسنی نیز داریم که او همان کسی است که پرچم ایران، را به دست امام می دهد و «سید خراسانی» در روایت را با همان سید حسنی ایران تطبیق می‌دهند.

* لطفا منابع را معرفی بفرمائید؟

منابع آن زیاد است، همانطور که گفتم در کتاب عصر الظهور و معجم الاحادیث امام مهدی‌(عج) منابع آنها ذکر شده و علاقه‌مندان می توانند جزئیات را در آنجا بخوانند.

* در موضوع علامت های قطعی آخرالزمان در روایات چندین علامت شمرده شده است و سؤالی که هست این که به اعتقاد شما چه تعداد از این علائم تحقق پیدا کرده است؟

به اعتقاد من، فقط علامت های قریب مانده است، و بقیه علامت ها محقق شده است، یک سری علامت هایی داریم، مانند، علامت‌هایی در حجاز که خلاء سیاسی در حجاز به وجود می آید ، حاکم یمن هنوز نیامده، سفیانی حاکم سوریه هنوز نیامده، ندای آسمانی که در ماه مبارک رمضان سال قبل از ظهور حضرت شنیده می‌شود، که این علائم در مدت یک سال، دوسال و کمتر از دوسال اتفاق می‌افتد.

* پیشگویی هایی که غربی ها در خصوص وقت ظهور یا پایان زمان انجام داده اند، تا چه حد قابل اعتماد است؟ و بر چه اساسی این پیشگویی ها را انجام می دهند؟

پیشگویی های این ها به نفع اسرائیل هست، فیلم، نوسترآداموس را در هالیوود ساختند و گفتند که امام زمان(عج) ظاهر می شود، لذا غربی ها با اسرائیلی ها و روس‌ها هماهنگ شدند و گفتند که خطر مسلمین برای ما زیاد هست و باید به اسرائیل کمک کنیم و طرح‌های مختلفی ارائه دادند، و یکی از آنها این فیلم‌ها بود که قابل اعتماد نیست، معمولا این ها قصد دارند، عقاید مردم را به نفع رژیم صهیونیستی متزلزل کنند.

* یعنی هیچ مبنای علمی خاصی در این مورد ندارند؟

ابدا

* اما ایشان این پیشگوئی ها را مستند به کتب دینی خودشان کرده اند؟

دروغ می‌گویند، این ها، این مطالب را به رسانه های گروهی دنیا ارائه می دهند تا به اهداف شوم خود برسند.

* بر اساس نوع و شکل فتنه هایی که در آخر الزمان تحقق پیدا می‌کند چه روایات و متون دینی نقل شده است؟

فتنه های متعدد(صورت می گیرد) ولی بزرگترین فتنه ها، فتنه غربی هاست، تسلط غربی ها بر بلاد مسلمین، فتنه های بلاد شام، فلسطین ،فتنه یهود، ولی باز تاکید می‌کنم بزرگترین فتنه ها، فتنه غربی ها و یهود علیه مسلمین است و در مسلمین هم دو خط است؛ یکی خطی که به طرف امام مهدی(ع) حرکت می کند و خطی که با یهودی ها و غربی ها همراه می شود.

و این فتنه داخل خانه‌های مسلمین می‌شود و اختلاف شدید بین مسلمین ایجاد می کند و نواصب با غربی ها و یهودی ها هماهنگ می‌شوند و علیه طرفداران امام مهدی(ع) وارد عمل می‌شوند.

* راهکارهایی که در توسعه فرهنگ مهدویت ، راهگشا است را بیان فرمایید؟

باید از رسانه های گروهی استفاده کنیم و ایران مسئولیت خاصی در این عرصه دارد و روایت هایی داریم که قبل از ظهور، علم از قم به سراسر دنیا می رسد، مسئولیت شیعیان، مخصوصا ایرانیانی که فرهنگ مهدویت را به دنیا معرفی می کنند، بسیار است و الحمدلله الآن دنیا استقبال می کند.

متأسفانه ماهواره های شیعی به زبان های خارجی کم داریم، هم اکنون ماهواره‌های دینی به زبان فارسی کم داریم تا برسد به زبان انگلیسی و عربی و زبان های دیگر دنیا و به اعتقاد من، صدها ماهواره برای تبلیغ تشیع و علوم اهل البیت(ع) و فرهنگ مهدویت در دنیا لازم هست.

* توصیه هایی که به منتظران حضرت می توانید داشته باشید، اشاره ای کنید؟

باید تصوری که از حضرت و ظهور حضرت داشته باشیم، تصور علمی و منطقی باشد؛ اولا-تصحیح تصور از حرکت امام و اهداف حرکت امام و شخصیت امام زمان(عج) که در این زمینه خلل و اشکالاتی هست؛ چون نوع تصورات یا ساده لوحانه و یا علمی نیست، باید فرهنگ مهدویت به صورت منطقی علمی و حساب شده ترویج شود و روش مخاطب قرار دادن دیگران به فرهنگ مهدویت را بدانند.

* علم به نشانه های ظهور و شناخت آن ها چه فایده هایی برای منتظران آن حضرت دارد؟

فایده های مهمی دارد، این روش از زمان حضرت آدم(ع) و نوح(ع)  و ابراهیم(ع) و موسی(ع) و عیسی(ع) بوده، که نشانه های پیامبر و رسول بعد از خود را برای مؤمنین بازگو کرده اند که این موجب رسوخ ایمان در دل مومنین است این کار باید بشود- و این امر برای تقویت اعتقادی مردم مفید هست و برای فهم برخورد با خطوط مختلف فکری، سیاسی و... دنیا نیز کاربرد دارد

با تشکر از این که وقت خود را در اختیار ما گذاشته اید.